مشاهیر تربت جام

مشاهیر شهر تربت جام از جمله:

شیخ الاسلام احمد جامی که آن حجه الحق علی الخلق و آن لطیف صنیع رب العالمین و شاگردانش چون حضرت نورالدین و دنیا عبدالرحمن جامی تا شیخ ابوذر بوژگانی و شیخ ابوالوفا یی که آوازه علمش در غربی ترین شهر غربی زمین پیچید و علمش درس دانشگاهشان گردید
اسمـاعیل بن ابراهـیم بن عـبدالله سمـنگانی قتدزی:
از جمله علما و بزرگان قرن دوم هجری بوده است و رساله های او را در ماورائ النهر و در شهرهای بزرگ ان زمان تدریس مینمودند
شیخ ابــــوذر بــوزجــانی :
از دانشمندان و عارفان قرن چهار م هجری و هم زمان با سلطنت سلطان سبکتین غزنوی بوده و در علوم روز استاد بوده و در اموزش سلطان محمود غرنوی دست داشته است.
ابوجعفر محمد بن موسی عمران زامی نیشابوری :
منجم و شاعر بوده و ثعالبی در قرن پنجم هجری در کتاب یتیمه الدهر از وی تعریف نموده است .
احمـد بن نصـر بـوزجـانی :
احمد بن نصر بوزجانی الشهید از علمای بوزجان بوده و محل دفن وی نیشابور میباشد
ابـوعبدالله مـحمد بـوزجـانی:
ابوعبدالله محمد بن عنبسه بوزجانی از دانشمندان و ریاضی دانان و دایی ابوالوفا بوزجانی بوده که در علم ریاضیات از علمای اعلم قرتن چهارم محسوب میشده .
حـکیم ابوالهثیم بــوزجـانـی:
از حکما و فضلای قرن چهارم و ساکن بوزجان بوده
ابـوالفضل مـحمد زور آبــادی:
ابوالفضل محمدبن احمدبن حسن بن زیادالغیسی در زوراباد و یا سوراباد ساکن بوده و سپس به نیشابور رفته و جزو دانشمندان قرن چهارم محسوب شده محل دفن وی در نیشابور میباشد
ابـی عـمرو مـغازلـی:
ابی عمرومغازلی از ریاضی دانان قرن چهارم هجری قمری و در مدرسه ای در بوزجان به تدریس ریاضیات مشغول بوده است از شاگردان او میتوان ابواوفا بوزجانی را نام برد
شـیخ ابـوالـقاسم نـصرابـادی:
شیخ ابوالقاسم ابراهیم بن محمدبن محمودیه نصرآبادی از عرفا و مشایخ قرن چهارم هجری قمری و توسط شیخ شبلی اجازت ارشاد خلق الله را داشته است و اواخر عمر خود را در مکه المکرمه گذرانیده و در همانجا وفات یافته است وی به سنه 367 دار فانی را وداع گفته است
از اداب و رسوم این شهر میتوان به:

زود ازدواج کردن:
مردم تربت جام معتقدند که پسران و مخصوصا" دختران را باید در سنین بلوغ متا هل نمود و عقیده داردن که دختر که دختری خود را شناخت ( اصطلاح بلوغ شدن) باید ازدواج کند
در گذشته مردم هر طایفه فقط به همها طایفه و از اقوام خود زن میگرفتند و ازدواج میکردند که امروزه این چنین نیست اما در بعضی از اقوام مهاجر مثل ترکمانان تربت جام هنوز هم کمابیش باقی است
گندم پاک کنی :
مراسم گندم پاک کنی هنوز هم در بسیاری از مناطق تربت جام اجرا میگردد . در این مراسم خانواده داماد مقداری گندم و آرد تهیه میکنند و با گاهی با دایره و رقص کنان و گاهی حتی با ساز و دهل و جمع شدن عده کثیری از جوانان برای انجام حرکات آیین که خود بخود در این نوع مراسم جمع میشوند
هیزمی : خانواده داماد از اقوام و دوستان خود دعوت می کند که هر یک از آنها یک نفر و یک الاغ در اختیارش بگذارند تا برای مجلس عروسی از کوه یا دشت هیزم بیاورند
خنچه : معمولا" یک روز قبل از عروسی چهیزیه عروس را از منزل پدرش به منزل داماد می برند

رقص چوب: که شاید نمونه أی از شمشیر بازیهای قدیم ایرانیان باشد (نمایشی حماسی و تمرین جهت رویارویی با دشمن بدین صرت که همان دایره را تشکیل می دهند و هر یک از افراد دو چوب در دست دارند ودر حالیکه به آهنگ نوازندگان می رقصند چوب های دست خود را گاهی به چوب های حریف دست راست و گاهی به دست چپی می زنند و هر کس که چوبش شکسته شد از دایره بیرون می رود کسیکه باقی بماند برنده این رقص است.
رقص چوب بازی تربت جام شهرت جهانی دارد.
هتم: در این نوع رقص افراد دایره أی درست می کنند و همانطور که به آهستگی به دور آن دایره می چرخند در فواصل معینی و به آهنگ ساز و دهل پاهای راست خود را یکمرتبه به زمین می کوبند
هپل بازی: این نوع رقص هم به صورت دایره أی است ودر حالیکه یک نفر به عنوان سر دسته است و حرکاتی انجام می دهد سایرین هم از او تبعیت کرده و می رقصند.